Palec boży
W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.
W Cesarstwie Rzymskim kciuk rozstrzygał o losie gladiatora. Podniesiony oznaczał jego ułaskawienie, opuszczony – śmierć. Rzym upadł, ale pierwszy palec dłoni podniesiony pozostał, a w czasach smartfonów, mediów społecznościowych i emotikonów stał się wszędobylski. Jednak taki zręczny kciuk nie rozwinął się u nas dlatego, że nasi przodkowie pragnęli sobie pogestykulować. Dzięki silnemu i zwinnemu kciukowi staliśmy się sprawnymi wytwórcami i użytkownikami narzędzi.
Alexandros Karakostis i Katerina Harvati, antropolodzy fizyczni z Universität Tübingen w Niemczech, dowodzą w pracy na łamach „Current Biology” (2021), że już 2 mln lat temu wcześni przedstawiciele rodzaju Homo potrafili, właśnie dzięki przeciwstawnemu palcowi, mocno ująć w dłoń potrzebny im przedmiot i precyzyjnie nim poruszać.
Badacze z pomocą specjalnego programu komputerowego analizowali pracę kluczowych mięśni dłoni u 12 przedstawicieli hominidów kopalnych, a także u pięciorga ludzi żyjących w XIX w. oraz u pięciu szympansów. Zaskoczyło ich, że hominid żyjący w Afryce Południowej przed prawie 2 mln lat miał podobne siłę i zwinność kciuka jak człowiek współczesny. Tak samo było w przypadku neandertalczyków z Europy i Bliskiego Wschodu oraz dość zagadkowego gatunku człowieka z Afryki Południowej, nazwanego Homo naledi, który żył nie dawniej jak 335 tys. lat temu. Nieco gorzej wypadły w tej klasyfikacji australopiteki. Z analiz wynika, że owszem, potrafiły się posługiwać narzędziami, ale nie tak zwinnie jak przedstawiciele Homo. Ich repertuar ruchów przypominał raczej ten prezentowany przez współczesne szympansy.
Czy właśnie dlatego przegrały z nami wyścig?
Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża wyselekcjonowane badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.