materiały prasowe
Opinie

Uwaga na te grzyby!

O grzybach wiemy coraz więcej. Czasami okazuje się, że te, które beztrosko konsumowaliśmy, mogą nam poważnie zaszkodzić. Na przykład gąski zielonki jeszcze dekadę temu przedstawiano jako grzyby jadalne i chwalono za bardzo dobry smak. Teraz wiemy, że u niektórych osób z predyspozycją genetyczną mogą wywołać rabdomiolizę, czyli rozpad tkanki poprzecznie prążkowanej w mięśniach szkieletowych, sercu i przeponie.

Podgrzybek złotawy, zwany też podgrzybkiem złotoporym, nadal uważany jest za zupełnie niegroźnego, nie do pomylenia z żadnym grzybem trującym. Niestety, kiedy na delikatnie zamszowej powierzchni kapelusza tworzą się spękania, atakuje go pasożytniczy grzyb workowy Hypomyces chrysospermus, którego produkty przemiany materii są trujące i podejrzewa się, że mogą wywoływać raka. Podgrzybki mają zatem często podstępnego gościa i w przypadku niemal wszystkich dojrzałych owocników tego niewinnego grzyba niezamierzenie konsumuje się także toksyny. Co robić? Większość ekspertów radzi, by zbierać tylko bardzo młode podgrzybki i nie spożywać ich w zbyt dużych ilościach.

Krowiak podwinięty (olszówka) był bardzo długo uznawany (i tak podawano w atlasach grzybów) za cenny grzyb jadalny i często zbierany ze względu na dobry smak i łatwość w rozpoznaniu. Tymczasem jest cichym zabójcą, dokonującym swego dzieła z opóźnieniem kilku miesięcy lub nawet lat. Zespół Paxillus, jak nazwano objawy choroby spowodowanej przez krowiaka podwiniętego, pojawia się najczęściej dopiero po wielokrotnym spożyciu grzyba. Powoduje go alergen, który prowadzi do tworzenia się we krwi konsumenta przeciwciał przeciwko własnym krwinkom czerwonym, co inicjuje ich rozpad. W konsekwencji dochodzi do „niedokrwistości”, mogącej po kilku latach zakończyć się śmiercią.

Co jeszcze trzeba wiedzieć, zbierając grzyby? Otóż intensywnie wchłaniają one metale, takie jak kadm, ołów, rtęć, uwalniane w dużych ilościach przez samochody i zakłady przemysłowe do naszego środowiska. U niektórych dziko rosnących gatunków pieczarek, w tym u pieczarek łąkowych oraz białawych, metale ciężkie znaleziono w dużych dawkach. Zanieczyszczenia te odnotowano również w białoporku brzozowym, podgrzybku brunatnym i borowiku szlachetnym. Zawartość szkodliwych substancji w grzybach zależy od gatunku i miejsca pochodzenia. Dlatego lepiej zrezygnować ze zbierania grzybów rosnących w pobliżu wielkich kompleksów przemysłowych i dróg o dużym natężeniu ruchu.

Pamiętajmy też, że grzyby zawierają wiele aminokwasów, które przy niesprzyjających warunkach przechowywania są szybko atakowane przez bakterie i rozkładane. W trakcie procesu rozkładu powstają produkty przemiany materii, które mogą być dla nas trujące, np. kadaweryna. Oblewanie się potem, bóle brzucha, wrażenie przepełnienia żołądka, gorączka, zawroty głowy, wypieki na twarzy, duszności, problemy z układem krążenia, dreszcze i inne nieprzyjemne symptomy często zatem nie są wcale konsekwencją posiłku z trujących grzybów, lecz skutkiem spożycia zepsutego dania z grzybów jadalnych.

***

Więcej niesamowitych informacji o grzybach znajdą Państwo w artykule na s. 60 i w książce Roberta Hofrichtera „Tajemnicze życie grzybów”, która ukaże się w październiku.

Wiedza i Życie 10/2017 (994) z dnia 01.10.2017; Słowo od redakcji; s. 2