Drodzy Czytelnicy!

Zapraszamy po garść newsów i ciekawostek. Niech wygrywa wiedza, bo niedoinformowanie i strach przed nowym to bardzo destrukcyjne połączenie, przejawiające się np. wiarą w teorie spiskowe albo negowaniem sensu szczepień. Kiedyś ludzie bali się pociągów, samochodów czy nawet rowerów. Teraz przyszła pora na „tajemnicze” wytwory biotechnologii oparte na mRNA i wektorach wirusowych. Ale o tym pisać nie będziemy, bo nasi wspaniali czytelnicy już to wiedzą. Pora na inne dziedziny nauki.

Świat przyrody nie przestaje nas zadziwiać. Niektóre zwierzęta mają np. jedną połowę ciała fenotypowo męską, a drugą żeńską. Czy takie stworzenia są wynikiem biologicznej omyłki, dwoma osobnikami uwięzionymi w jednym, czy może narzędziem w rękach ewolucji? Rozgryzamy to w artykule „Dwie płcie w jednym ciele”. Zaskakujące jest też oddanie pajęczych matek, które zrobią wszystko, żeby ich dzieci przeżyły. Nakarmią własnym mlekiem, poniosą na „plecach” albo dokonają enzymatycznej autodestrukcji i dadzą się zjeść. Ich tajemnice zdradza sam prof. Marek Żabka. Jeśli chodzi o pożeranie, to okazuje się, że dokonują tego również galaktyki. O tym, co robią z przejętą materią, można przeczytać w artykule „Wielki spektakl na niebie”.

Piszemy też o osiągnięciach ze świata techniki. Dzięki sztucznej inteligencji ożywimy zmarłe osoby w komputerze, a nowe metody wytwarzania materiałów sprawią, że będą one samonaprawialne. Bardzo szybko rozwija się technologia deepfake, czyli taka obróbka obrazu, dzięki której zobaczymy czyjąś twarz wmontowaną do filmu źródłowego, co może przynieść szkody nie tylko pojedynczym osobom, ale i całym społeczeństwom. Jak zatem odróżnić fałszywe filmy? Jak zabezpieczyć wideo czy zdjęcia? Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w artykule „Walka z deepfake”. Warto również trochę powspominać. Okazuje się np., że piractwem trudnili się nie tylko mężczyźni. Kilka kobiet w sposób spektakularny zapisało się na kartach historii.

Mamy też dobrą wiadomość dla wszystkich, którzy chętnie wracają do tekstów publikowanych w „Wiedzy i Życiu”. Na naszej stronie internetowej wiz.pl udostępniamy w ramach prenumeraty cyfrowej ostatnie pięć roczników naszego pisma. To niemal 3 tys. artykułów wraz ze zdjęciami, infografikami i rysunkami, które zamieściliśmy na naszych łamach w latach 2016–2021. Do tego jest skuteczna wyszukiwarka, która pozwala w łatwy i szybki sposób odnaleźć wybrany tekst, ale i całą grupę tekstów na dany temat. Serdecznie zapraszamy!

Redaktor naczelna dr n. biol. Olga Orzyłowska-Śliwińska