Kosmos
Wodna Ziemia
Skąd na Ziemi wzięła się woda?
Joanna Thompson
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Wodna Ziemia
Kosmos
Sierpień. Noc spadającej komety
Obserwacje nieba.
Weronika Śliwa
1 sierpnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2023
Sierpień. Noc spadającej komety
Kosmos
Biały pulsar
Trwają badania układu łączącego niezwykłe cechy aż dwóch kosmicznych superobiektów.
Weronika Śliwa
1 sierpnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2023
Biały pulsar
Kosmos
Uran: potężny, daleki i zimny nieznajomy
To słowo brzmi groźnie. Uran – jego rozszczepialny izotop 235U – jest powszechnie wykorzystywany jako paliwo w reaktorach jądrowych, a także w bombach atomowych. Ale to też gęsty i twardy metal, a głównie – niezwykła planeta.
Przemek Berg
1 sierpnia 2023
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2023
Uwaga: Uran!
Kosmos
Dwie planety na jednej orbicie? W gwiazdozbiorze Centaura być może tak jest
PDS70 to ulubiony system badaczy powstających planet. Właśnie ponownie ich zaskoczył.
Łukasz Tychoniec
28 lipca 2023
Kosmos
Zimny brązowy karzeł zasyła radiowe pozdrowienia
Australijscy astronomowie odkryli najchłodniejszą „nieudaną gwiazdę” obdarzoną polem magnetycznym.
Łukasz Tychoniec
26 lipca 2023
Kosmos
Astronomowie spod ciemnej gwiazdy na tropie
Przed wysłaniem w kosmos Teleskopu Jamesa Webba, wiele mówiło się o przewidywanych odkryciach. Okazuje się jednak, że najciekawsze są te, których nikt się nie spodziewał.
Łukasz Tychoniec
21 lipca 2023
Kosmos
Kwazarowe zegary potwierdzają hipotezę o rozszerzaniu się Wszechświata
Obserwowane z naszej perspektywy zdarzenia we wczesnym Kosmosie powinny sprawiać wrażenie, jakby rozgrywały się w zwolnionym tempie. Wynika to z nieustannego rozszerzania się czasoprzestrzeni. Jednak dostęp do wiarygodnych zegarów jest ograniczony. Pomocne okazały się kwazary.
Łukasz Tychoniec
17 lipca 2023
Reklama
Kosmos
Soczewkowanie fal grawitacyjnych – nowa metoda do zaglądania w głębiny kosmosu
Fale grawitacyjne zakrzywiane przez masywne obiekty opowiedzą naukowcom o rozszerzaniu się Wszechświata i jego ostatecznym losie.
Łukasz Tychoniec
13 lipca 2023
Kosmos
Umierające gwiazdy niekoniecznie sieją tylko śmierć i zniszczenie
Czy planety odchodzą wraz ze swoimi gwiazdami? Dotychczas spodziewano się, że tak. Nowe wyniki obserwacji sugerują jednak frapujące alternatywne scenariusze wydarzeń.
Łukasz Tychoniec
6 lipca 2023
Kosmos
Neutrinowa mapa odsłania tajemnice jądra Drogi Mlecznej
Szybkie, ulotne, arcytrudne do zarejestrowania cząstki elementarne niosą nowe informacje o Wszechświecie. Naukowcy skupieni wokół arktycznego detektora IceCube przeanalizowali je w niespotykanej dotąd skali.
Łukasz Tychoniec
4 lipca 2023
Kosmos
Tajemnica rotacji gwiazd
Naukowcy zastanawiają się, dlaczego wnętrza gwiazd wirują tak wolno
Clara Moskowitz
1 lipca 2023
Scientific American z dnia 1 lipca 2023
Tajemnica rotacji gwiazd
Kosmos
Księżyc Jowisza Europa
Literacko...
Kate Gleason
1 lipca 2023
Scientific American z dnia 1 lipca 2023
Księżyc Jowisza Europa
Kosmos
Śmierć gwiazdy
Gwiazdy-olbrzymy żyją szybko i umierają młodo, wypalając zasoby paliwa w ciągu zaledwie kilku milionów lat, po czym odrzucają swoje zewnętrzne warstwy i eksplodują jako potężne supernowe.
Allison Parshall
1 lipca 2023
Scientific American z dnia 1 lipca 2023
Śmierć gwiazdy
Kosmos
Układ Słoneczny: typ w kosmosie najrzadszy
Wysłana przez NASA misja Kepler ujawniła, że większość układów planetarnych nie przypomina naszego, natomiast ma „podobne” konfiguracje ściśle upakowanych globów. To zainspirowało astrofizyków z Universität Bern do zbadania, czy mogą istnieć inne architektury.
Lee Billings
1 lipca 2023
Scientific American z dnia 1 lipca 2023
Porządek z chaosu
Kosmos
Lipiec. Wakacyjne niebo
Obserwacje nieba.
Weronika Śliwa
1 lipca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2023
Lipiec. Wakacyjne niebo
Reklama
Kosmos
Poszukiwacz niewidzialnych katastrof
Rozpoczął działanie układ teleskopów współpracujących z detektorami fal grawitacyjnych.
Weronika Śliwa
1 lipca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2023
Poszukiwacz niewidzialnych katastrof
Kosmos
Dwaj Podróżnicy w nieskończoności
Wyruszyli z Ziemi 46 lat temu, a lecąc, zbadali wewnętrzne obszary Układu Słonecznego, po czym odpłynęli w kosmiczną czeluść. I będą w niej dryfować zawsze. To Voyager 1 i Voyager 2.
Przemek Berg
1 lipca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2023
Dwaj Podróżnicy w nieskończoności
Kosmos
Enceladus ma pióropusze i nie waha się nimi dzielić
Drugi co do wielkości olbrzym Układu Słonecznego rządzi układem ponad 140 mniejszych i większych księżyców i miliardami odłamków tworzących jego pierścienie.
Weronika Śliwa
1 lipca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2023
Niezwykłe światy Saturna
Kosmos
Gruboskóry Mars
Choć sonda InSight już nie nadaje od paru miesięcy, naukowcy wciąż analizują dostarczone przez nią dane na temat drżeń sejsmicznych marsjańskiego gruntu.
(HOLD)
1 lipca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2023
Gruboskóry Mars
Kosmos
Lekka bryza fal grawitacyjnych wypełnia cały Wszechświat
Wygląda na to, że teoria względności Einsteina zdała kolejny spektakularny test. Z pomocą przyszły pulsary.
Łukasz Tychoniec
30 czerwca 2023
Kosmos
Dokąd wyprowadzić się z Ziemi? Raczej nie do Trappist 1
Naukowcy dowiedzieli się, jaka temperatura panuje na drugiej planecie układu, który potencjalnie miał być przyjazny dla życia. To dało im odpowiedź na pytanie, czy ma ona atmosferę.
Łukasz Tychoniec
26 czerwca 2023
Kosmos
Wyspy na Morzu Ignorancji, czyli co wiemy, a czego nie wiemy o czarnych dziurach
Wyginają przestrzeń, wstrzymują czas, „podważają” prawa fizyki, fascynują swoją osobnością. Czarne dziury zdradzają coraz więcej swoich tajemnic, ale do ich pełnego zrozumienia ciągle nam daleko.
Michał Różyczka
21 czerwca 2023
Środowisko
Czy promieniowanie kosmiczne powoduje trzęsienia ziemi?
Naukowcy od dawna sugerowali, że aktywność sejsmiczna i pole magnetyczne Ziemi mogą mieć wspólne źródło. Teraz tematem zajął się zespół pod kierownictwem polskiego badacza.
Łukasz Tychoniec
21 czerwca 2023
Reklama
Kosmos
Misja Apollo jak biologiczna rosyjska ruletka
Gdyby na Księżycu istniały mikroby zabójcze dla życia na Ziemi, być może dziś już by nas pokonały. Kwarantanna w sztandarowym programie kosmicznym NASA była fikcją.
Olaf Szewczyk
19 czerwca 2023
Podkast
Podkast 60. Jakub Ciążela: Bazy na Księżycu? Z ilmenitu, z ciekawości
Eksploatacja kosmosu. Bardziej to fascynujące czy niepokojące? Co i dlaczego warto wydobywać na asteroidach? Z czego budować kolonie na Marsie i Księżycu? Odpowiada dr Jakub Ciążela, geochemik, mineralog, geolog planetarny z Instytutu Nauk Geologicznych PAN. A może i przyszły astronauta.
Karol Jałochowski
16 czerwca 2023
Kosmos
Źródło zórz, ale i awarii – sonda Parker bada wiatr słoneczny
To jedna z ambitniejszych misji NASA. Parker Solar Probe zbliży się do powierzchni Słońca bliżej niż jakikolwiek inny instrument zbudowany przez człowieka.
Łukasz Tychoniec
16 czerwca 2023
Kosmos
Wirtualni złodzieje kradną realną energię
Stephen Hawking dowodził, że czarne dziury mogą z czasem tracić na wadze. Zjawisko kwantowe, które za tym stoi może jednak zachodzić w kosmosie dużo powszechniej, niż sądził.
Łukasz Tychoniec
15 czerwca 2023
Kosmos
Eksplozja łamiąca zasady fizyki? Znamy przypuszczalne wyjaśnienie
Najpotężniejszy zarejestrowany wybuch, związany z obiektem GRB 221009A, skupił na sobie uwagę całego świata. Badacze dysponowali więc szczegółowymi danymi na jego temat.
Łukasz Tychoniec
7 czerwca 2023
Kosmos
Co nowego u wykrywaczy fal grawitacyjnych?
Po trzech latach pracę wznawia detektor LIGO. Nowe usprawnienia zwiększają jego i tak oszałamiającą dokładność – a nas zbliżają do zrozumienia natury Wszechświata.
Łukasz Tychoniec
1 czerwca 2023
Środowisko
Czego o życiu na Marsie dowiemy się w Hiszpanii
W miarę jak położona w środkowej Hiszpanii Laguna de Tirez wysychała przez 20 lat, aż do całkowitego wyschnięcia w 2015 roku, jej jałowy krajobraz zaczął przypominać bezwodne marsjańskie równiny. To podobieństwo, jak się okazuje, może być użyteczne
Allison Gasparini
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
W Hiszpanii jak na Marsie
Kosmos
Sztuka planetarna
Miłośnicy nauki twórczo wykorzystują zdjęcia ze specjalnej kamery umieszczonej na wysłanej przez NASA sondzie Juno
red.
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Sztuka planetarna
Reklama
Kosmos
Obce oceany
Na sześciu księżycach zewnętrznego Układu Słonecznego mogą znajdować się ogromne ilości ciekłej wody, a wraz z nią życie
Rebecca Boyle, Juan Velasco
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Obce oceany
Kosmos
Europa poszuka oznak życia na księżycach Jowisza
Jeśli w naszym układzie słonecznym istnieje życie poza ziemią, to wielkie lodowe satelity piątej planety od Słońca są całkiem dobrym miejscem, by go tam szukać.
Jonathan O’Callaghan
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Misje do księżyców
Kosmos
Wiele światów Jowisza
Wprowadzenie.
red.
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Wiele światów Jowisza
Kosmos
Wybuch, który wstrząsnął światem
Czelabińsk nas zaskoczył i chociaż takie małe impakty wciąż mogą umykać naszej uwadze, coraz lepiej wykrywamy potencjalne zagrożenia kosmiczne i poszerzamy wiedzę na temat tego, co można zrobić, gdy dostrzeżemy obiekt, który ma na celowniku Ziemię. Duże, niebezpieczne planetoidy pojawiają się rzadko, wystarczy jednak spojrzeć na Krater Meteorytowy w Arizonie, aby przekonać się, dlaczego musimy traktować je poważnie.
Phil Plait
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Wybuch, który wstrząsnął światem
Kosmos
Co reguluje tempo narodzin gwiazd w „szkielecie” naszej Galaktyki
Rotujący dysk gazowo-pyłowy Drogi Mlecznej wytwarza eleganckie ramiona spiralne, które stanowią aktywniejsze miejsca formowania gwiazd w naszej Galaktyce.
Rachel Berkowitz
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Gwiezdny magnes
Kosmos
Czerwiec. Najkrótsze noce
Obserwacje nieba.
Weronika Śliwa
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Czerwiec. Najkrótsze noce
Kosmos
Gwiezdny Żłóbek
Na wczesnowieczornym niebie planety wskażą nam otwartą gromadę gwiazd.
Weronika Śliwa
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Gwiezdny Żłóbek
Kosmos
W świecie kosmicznych okruchów
W ostatnim czasie sporo nowego dowiedzieliśmy się o asteroidach, ponieważ realizowanych jest coraz więcej misji do tych ciał. Okazuje się, że obiekty te miewają dość niezwykłe właściwości.
Przemek Berg
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
W świecie kosmicznych okruchów
Reklama
Kosmos
Groźne promieniowanie. Czy w okolicy Ziemi są emitujące je gwiazdy?
Supernowe mogą być niebezpieczne dla planet odległych nawet o ponad 100 lat świetlnych. Naukowcy przeanalizowali wpływ ich promieniowania na globy.
Weronika Śliwa
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Niebezpieczne gwiazdy
Kosmos
Co jest w środku Marsa?
Okazuje się, że jądro tej planety różni się od ziemskiego.
(OOŚ)
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Co jest w środku Marsa?
Kosmos
Astronomowie zarzucają sieć na ciemne fotony
Ciemna materia nie reaguje ze światłem w żaden znany nam sposób. Tymczasem niemal wszystko, co wiemy o Wszechświecie, pochodzi z obserwacji światła. Pojawił się nowatorski pomysł na jej poszukiwanie.
Łukasz Tychoniec
26 maja 2023
Kosmos
W Układzie Słonecznym panuje spokój. Jak długo potrwa?
Czy planety będą krążyć po znanych orbitach aż do końca swoich dni, czy raczej rozsypią się po kosmosie znacznie wcześniej?
Łukasz Tychoniec
15 maja 2023
Kosmos
Kobiety na rakiety, bo panowie zbyt kosztowni
Jakie konkretnie korzyści finansowe przyniosłoby wysłanie w kosmos załogi złożonej wyłącznie z astronautek? Wyliczyli to badacze z ESA.
Marcin Rotkiewicz
10 maja 2023
Kosmos
Duże, lekkie, zasiarczone – fale sejsmiczne odsłaniają marsjańskie jądro
Wysłany przez NASA marsjański lądownik InSight, który po czterech latach zbierania danych zamilkł w grudniu zeszłego roku, świetnie wykonał swoją robotę.
Andrzej Hołdys
5 maja 2023
Kosmos
Astrofizycy zarzucają sieć na szybkie błyski radiowe
Nieprzewidywalne impulsy elektromagnetyczne z głębi Wszechświata niosą bezcenne informacje. Rośnie więc zainteresowanie ich zagadkowym fenomenem. Rozpoczyna się radioastronomiczny wyścig zbrojeń.
Łukasz Tychoniec
4 maja 2023
Kosmos
Wściekłe i niechlujne. Poznasz średnią czarną dziurę po śladach jatki
Te hipotetyczne obiekty mogą być kluczem do wielu kosmologicznych zagadek. Powinny istnieć, ale nie udało się ich zaobserwować. Zaczynamy się jednak domyślać, jak ich szukać.
Łukasz Tychoniec
2 maja 2023
Reklama
Kosmos
Beton na Księżycu astronauci sobie wyhodują
Przymiarki do powrotu na Księżyc oraz podróży na Marsa trwają już od dłuższego czasu. Jednym z problemów, nad którymi pracują inżynierowie i naukowcy, jest stworzenie materiału nadającego się do budowy bazy dla załóg kosmicznych.
Mirosław Dworniczak
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Kosmiczny beton
Kosmos
Pogłoski o tektonicznej śmierci Marsa są mocno przesadzone
Wznoszące się masy roztopionych skał, zwane pióropuszem płaszcza, mogą być przyczyną ruchów sejsmicznych i wulkanizmu.
Phil Plait
1 maja 2023
Scientific American z dnia 1 maja 2023
Mars: wulkaniczne zagadki
Kosmos
Maj. Spadające gwiazdy maja
Obserwacje nieba.
Weronika Śliwa
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Maj. Spadające gwiazdy maja
Kosmos
Rosnąca protogromada
Badania teleskopów ALMA ujawniają wczesne etapy ewolucji gromad galaktyk.
Weronika Śliwa
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Rosnąca protogromada
Kosmos
Kosmiczne trójki, czwórki, szóstki, ósemki…
Aż trudno uwierzyć, jak wiele obiektów we wszechświecie występuje wspólnie. Istnieją np. gwiazdy potrójne czy poczwórne, a nawet układy z ośmiu towarzyszy. Wielokrotne mogą być też galaktyki.
Przemek Berg
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Kosmiczne trójki, czwórki, szóstki, ósemki…
Kosmos
Księżycowa wytwórnia wody
Na Srebrnym Globie może się znajdować nawet 300 mld ton wody ukrytej w sferulach impaktowych.
(HOLD)
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Księżycowa wytwórnia wody
Kosmos
Starship: danse macabre, czyli kosmiczny sukces SpaceX
Płonące szczątki rakiety firmy SpaceX jeszcze spadały ku wodom Zatoki Meksykańskiej, gdy inżynierowie z centrum kontroli lotu zaczęli oblewać się szampanem. Mieli dobre powody?
Olaf Szewczyk
21 kwietnia 2023
Kosmos
Kosmiczne przyspieszenie, czyli czym napędzać rakiety
Klasyczne silniki rakietowe osiągnęły kres możliwości. Elektryczne też. Statkom kosmicznym swobodniejsze poruszanie się w Układzie Słonecznym umożliwić ma jądrowy napęd termiczny.
Przemek Berg
19 kwietnia 2023
Reklama
Kosmos
Dysk akrecyjny żarłoka z układu Hercules X-1 ujawnia tajemnice superszybkiego wiatru
Jak to możliwe, że tak niewielkie obiekty jak czarne dziury, mogą mieć wpływ na ogromne galaktyki? Naukowcy mają pomysł na znalezienie odpowiedzi.
Łukasz Tychoniec
14 kwietnia 2023
Kosmos
Pierwsza w historii europejska misja do Jowisza i jego trzech księżyców
W sześcioletnią podróż wyrusza właśnie JUICE – sonda Europejskiej Agencji Kosmicznej. Będzie szukać śladów życia. Niespodzianki mile widziane.
Andrzej Hołdys
13 kwietnia 2023
Kosmos
Która jest godzina na Księżycu? Jeszcze nie ustalono
Ogólna teoria względności i wielka polityka utrudniają udzielenie odpowiedzi na to banalne z pozoru pytanie. A bez niej Księżyc znajdzie się w centrum wielkiego zamieszania.
Łukasz Tychoniec
12 kwietnia 2023
Kosmos
Atmosferę Saturna podgrzewają pierścienie
Dane potrzebne do tego odkrycia zostały zebrane już dawno. Trzeba było tylko spojrzeć na nie z nowej perspektywy.
Łukasz Tychoniec
7 kwietnia 2023
Kosmos
Planeta w gwiazdozbiorze Wieloryba przypomina Ziemię
Na YZ Ceti b pojawiło się coś w rodzaju zorzy, co świadczyłoby o tym, że ma ona pole magnetyczne. Kandydatka na miejsce dla życia raczej z niej jednak marna.
Andrzej Hołdys
6 kwietnia 2023
Kosmos
Wydarzył się rozbłysk przyćmiewający całe galaktyki
Jeśli to, co wiemy o błyskach gamma jest prawdą, taki wybuch może się zdarzyć raz na 10 tys. lat. Mamy więc dużo szczęścia, ale wciąż nie rozumiemy natury takich eksplozji.
Łukasz Tychoniec
5 kwietnia 2023
Kosmos
Kobieta i Afroamerykanin w załodze misji Artemis II
Czworo astronautów weźmie udział w zaplanowanym na listopad przyszłego roku ponad dziesięciodniowym locie wokół Księżyca.
Marcin Rotkiewicz
3 kwietnia 2023
Kosmos
Neutrina ujawniają sekrety czarnych dziur
Cząstki z aktywnej galaktyki pokazują, jak supermasywne czarne dziury pożerają materię
Phil Plait
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Neutrina ujawniają sekrety czarnych dziur
Reklama
Kosmos
„Dziecięca” galaktyka da być może wgląd we wczesne epoki Wszechświata
Nazwana trafnie „Peekaboo” (ang. zabawa w chowanego), wysunęła się zza jasnej (z naszej perspektywy) gwiazdy dopiero w ciągu ostatnich 50–100 lat.
Allison Gasparini
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Gwiezdne dziecko
Kosmos
Egzoplanety to ciastka z dwóch foremek
Mamy mnóstwo „super-Ziemi”, czyli skalistych kul o średnicy około 1,4 razy większej niż Ziemia. Jest też wiele „mini-Neptunów”, które są mniej więcej 2,4 razy szersze od Ziemi. Bardzo niewiele planet mieści się pomiędzy.
Daniel Leonard
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Kosmiczny wykrawacz ciasteczek
Kosmos
Łubu-du, bum, bum, gruch!
Kosmos jest pełen zderzeń, koalescencji i katastrof. Można śmiało powiedzieć, że te burzliwe zjawiska są codziennością wszechświata.
Przemek Berg
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Łubu-du, bum, bum, gruch!
Kosmos
Kwiecień. Jowisz koło Słońca
Obserwacje nieba.
Weronika Śliwa
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Kwiecień. Jowisz koło Słońca
Kosmos
Misje przyszłości
Nawet najdalsza podróż zaczyna się od pierwszego kroku.
Weronika Śliwa
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Misje przyszłości
Kosmos
Kot z Cheshire w kosmosie, czyli co widać dzięki soczewkom grawitacyjnym
Zjawisko przewidziane ponad sto lat temu przez Alberta Einsteina jest dziś podstawą nowych metod badania wszechświata.
Michał Różyczka
29 marca 2023
Kosmos
Magazyny wody na Księżycu to niepozorne szklane kulki
Marzenia o eksploracji Srebrnego Globu właśnie stały się dużo bardziej realne. I to bez transportowania cystern 400 tys. km w jedną stronę.
Łukasz Tychoniec
28 marca 2023
Kosmos
Możliwie, że wielkie asteroidy są częstsze niż sądziliśmy
Naukowcy zakładali dotychczas, że kilometrowi lub więksi intruzi uderzają w nasz glob mniej więcej raz na 600–700 tys. lat. Nowe badania sugerują, że mogli nie docenić skali zagrożenia.
Andrzej Hołdys
24 marca 2023
Reklama
Kosmos
Asteroida Ryugu zawiera związki chemiczne niezbędne dla życia
Naukowcy znaleźli je w próbkach, które pobrała i przywiozła na Ziemię japońska sonda.
Marcin Rotkiewicz
21 marca 2023
Kosmos
Czarne dziury lubią bałagan i karmią się gazem
Interakcje galaktyk są istotnym czynnikiem wpływającym na ich ewolucję. Okazuje się, mają także inne konsekwencje.
Łukasz Tychoniec
16 marca 2023
Kosmos
Jak odnaleźć dziewiątą planetę Układu Słonecznego? Drogę wskażą jej księżyce
Dziwne zachowanie ciał lodowych w pasie Kuipera może sugerować istnienie Planety 9. Jej poszukiwania zakończyły się jednak porażką. Być może dlatego, że patrzono w niewłaściwy sposób.
Andrzej Hołdys
12 marca 2023
Kosmos
Woda na Ziemi jest starsza od Słońca
Astronomowie doszli do tego wniosku dzięki obserwacji dysku protoplanetarnego wokół gwiazdy V883 Orionis.
Łukasz Tychoniec
10 marca 2023
Podkast
Podkast 46. Tomasz Bulik: Czekaliśmy z tymi „mikrofonami” i zdarzyło się bum
Kto „wymyślił” fale grawitacyjne? Jak ich poszukiwano? Jak doszło do pierwszej detekcji? O czym opowiadają te zmarszczki czasoprzestrzeni? Jakie nowiny o ewolucji Wszechświata przyniosą planowane obserwatoria? Rozmowa z prof. Tomaszem Bulikiem z Centrum Naukowo-Technologicznego Astrofizyki Cząstek i Obserwatorium Astronomicznego UW – astrofizykiem, który do badania ruchów czarnych dziur, pulsarów i innych potężnych, odległych zjawisk kosmicznych używa fal sto lat temu uważanych za nieistniejące.
Karol Jałochowski
10 marca 2023
Kosmos
Po uderzeniu DART z planetoidy uleciało tysiąc ton pyłu
Dimorphos okrąża teraz Didymosa o 33 minuty szybciej. Z analizy danych wynika, że większość pędu, który za to odpowiada, powstało w wyniku odrzutu 0,5 proc. masy.
Łukasz Tychoniec
8 marca 2023
Kosmos
W sąsiedztwie czarnej dziury w jądrze Galaktyki dzieją się rzeczy niebywałe
Żaden tamtejszy inny obiekt nie uległ ostatnio tak dramatycznym zmianom, jak obserwowana przez astronomów gazowo-pyłowa chmura.
Łukasz Tychoniec
2 marca 2023
Kosmos
Nowe dowody wyjaśniają pochodzenie najcięższych pierwiastków chemicznych we Wszechświecie
Naukowcy od dawna mniej więcej wiedzieli, jak powstają te pierwiastki, ale przez wiele lat ostro się na ten temat spierali. Sytuacja uległa zmianie niedawno – gdy astronomowie pierwszy raz zaobserwowali ich syntezę w akcji.
Sanjana Curtis
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Kosmiczna alchemia
Reklama
Kosmos
Statki kosmiczne na orbicie przyćmiewają gwiazdy
Ostatnie raporty zespołu Obserwatorium Rubin oraz amerykańskiego Rządowego Urzędu Kontrolnego (Government Accountability Office; GAO) opisują tragiczną sytuację, w której astronomia – pierwsza nauka – staje się bezpośrednio zagrożona.
Rebecca Boyle
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Satelity zamiast gwiazd
Kosmos
JWST obserwuje olśniewające gwiezdne spirale
Dzięki nowemu obrazowi gwiazd otoczonych przez dziwne wiry poznajemy nieznany rozdział historii kosmosu
Phil Plait
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
JWST obserwuje olśniewające gwiezdne spirale
Kosmos
Życie na Marsie mogło okazać się swoim najgorszym wrogiem
Życie samo w sobie może stworzyć warunki do własnego rozkwitu – lub zaniku – na każdym z kosmicznych światów – ilustrują wyniki badań.
Allison Gasparini
1 marca 2023
Scientific American z dnia 1 marca 2023
Upadek Marsa
Kosmos
Marzec. Wieczorne planety
Obserwacje nieba.
Weronika Śliwa
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Marzec. Wieczorne planety
Kosmos
Wiosenna bogini urodzaju
Marzec przynosi nam okazję do oglądania Ceres – planety karłowatej królującej w pasie planetoid.
Weronika Śliwa
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Wiosenna bogini urodzaju
Kosmos
Zagadki galaktyk
O tym, że istnieją, wiemy od lat 20. XX w., gdy m.in. Edwin Hubble dokonywał swoich największych odkryć. Ale jak powstawały i jak przebiegała ich ewolucja? To wciąż otwarte pytania, chociaż dowiadujemy się na ten temat coraz więcej.
Przemek Berg
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Zagadki galaktyk
Kosmos
Globy podobne do naszego prawdopodobnie powstają dość łatwo
Wiele nowych badań sugeruje, że ingrediencje niezbędne do powstania Ziemi były we właściwym momencie pod ręką i że jest to raczej reguła niż wyjątek we Wszechświecie.
Andrzej Hołdys
1 marca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2023
Przepis na Ziemię
Kosmos
Diabły pyłowe na Marsie są fabryką chloru
Wiry są tak potężne, że zmieniają skład chemiczny atmosfery Czerwonej Planety.
Andrzej Hołdys
27 lutego 2023
Reklama
Kosmos
Aparatura do poszukiwania życia na Marsie nie potrafi wykryć go na Ziemi
Naukowcy testowali ją na pustyni Atakama. Wyniki okazały się mocno rozczarowujące.
Marcin Rotkiewicz
23 lutego 2023
Kosmos
Czy to kwantowe fluktuacje próżni napędzają ekspansję Wszechświata?
Bez zrozumienia istoty ciemnej energii wielkoskalowa dynamika kosmosu pozostanie zagadką. Fizycy sugerują, że wyjaśnienie może mieć związek z pewnym subtelnym efektem odkrytym 80 lat temu.
Grzegorz Łach
16 lutego 2023
Kosmos
Śmierć masywnej gwiazdy w głębi Wszechświata wpłynęła na ziemskie pioruny
GRB 221009A – tak nazwano pierwszy rozbłysk gamma zaobserwowany w 2022 r. – został wykryty przez czujniki umieszczone na orbitującym Kosmicznym Teleskopie Promieniowania Gamma Fermiego. Nawet jak na błysk długotrwały, trwał on niezwykle długo.
Phil Plait
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Nocny błysk
Kosmos
Fizycy strzelali z dział, by szukać życia na Enceladusie
Czy w podlodowym oceanie księżyca Saturna mogło przetrwać życie? Żeby to sprawdzić, trzeba wysłać sondę, zebrać próbki materii wyrzuconej w kosmos i poszukać w niej aminokwasów. I mieć pomysł, jak ich nie zdeformować.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Jak złowić dowody na życie?
Kosmos
Podglądanie ciepła, czyli co w kosmosie widać w niewidzialnym świetle
Od tysiącleci głównym zakresem obserwacji kosmosu było światło widzialne. Teraz jednak bardzo przydają się inne zakresy promieniowania elektromagnetycznego, które dają nam o wiele dokładniejszy wgląd w niektóre zjawiska zachodzące we wszechświecie i dzięki którym możemy patrzeć dalej.
Przemek Berg
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Podglądanie kosmicznego ciepła
Kosmos
Kepler-1658 b ukazuje nam przyszłe losy Ziemi
Planeta stopniowo przybliża się ku Kepler-1658 i za jakiś czas zanurzy się w gorącej atmosferze tej gwiazdy. Jej los jest więc przesądzony. Obserwując tę stopniową zagładę, pomyślmy, że mamy okazję do spojrzenia i w naszą przyszłość.
Weronika Śliwa
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Ginąca planeta
Kosmos
Luty. Wieczorne planety
Choć zachód nieba wciąż zdobią potężny Orion i jasny Syriusz, znad wschodniego horyzontu wynurza się już Lew, a nieco później Panna. Nad południowo-wschodnim horyzontem wije się też Hydra.
Weronika Śliwa
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Luty. Wieczorne planety
Kosmos
Na Io dochodzi do zadziwiających erupcji
Wyjątkowo wybuchowy glob w Układzie Słonecznym – najbliższy księżyc Jowisza – zadał naukowcom nową zagadkę. Czy rozwiąże ją sonda Juno?
Andrzej Hołdys
27 stycznia 2023
Reklama
Kosmos
Asteroidy z gruzu są trwalsze i groźniejsze niż przypuszczaliśmy
Próbki materii pobrane przez sondę Hayabusa z Itokawy każą zmienić sposób myślenia o dziejach asteroid i ochronie Ziemi przed obiektami nadlatującymi z kosmosu.
Przemek Berg
25 stycznia 2023
Kosmos
Mroczna chemia kosmosu, czyli jak w świecie molekuł działał odpowiednik darwinowskiej ewolucji
Przestrzeń międzygwiazdowa może się wydawać zastraszająco pusta i zimna. Ale to z niej właśnie docierają na Ziemię związki organiczne niezbędne dla powstania i rozwoju życia.
Michał Różyczka
17 stycznia 2023
Kosmos
Nowa era astronomii
Jak Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zmienia nasze spojrzenie na Wszechświat
Clara Moskowitz
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Nowa era astronomii
Kosmos
Zdjęcia z teleskopu Webba podważają modele powstawania galaktyk
Gra toczy się o zrozumienie tego, w jaki sposób znany nam, uporządkowany Wszechświat wyłonił się z pierwotnego chaosu. Wczesne rewelacje, jakich dostarczył JWST, mogą przysłużyć się do napisania na nowo początkowych rozdziałów kosmicznej historii, która obejmuje nie tylko odległe epoki i dalekie galaktyki, ale także nasze istnienie tutaj, w dobrze znanej Drodze Mlecznej.
Jonathan O’Callaghan
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Przełom w kosmologii
« poprzednia
1
2
3
...
9
następna »
Reklama
Reklama