Stres wywołany infekcją zmienia wygląd rośliny (m.in. zabarwienie liści) oraz indukuje syntezę ochronnych fitoaleksyn. Stres wywołany infekcją zmienia wygląd rośliny (m.in. zabarwienie liści) oraz indukuje syntezę ochronnych fitoaleksyn. Shutterstock
Struktura

Czy komórka może się sama obronić przed infekcją?

Zainfekowane komórki uruchamiają uśpione mechanizmy obronne.

Obserwuj nas. Pulsar na Facebooku:

www.facebook.com/projektpulsar

W Sekcji Archeo w Pulsarze prezentujemy archiwalne teksty ze „Świata Nauki” i „Wiedzy i Życia”. Wciąż aktualne, intrygujące i inspirujące.


Kamaleksyna to białko należące do fitoaleksyn – związków wytwarzanych przez rośliny np. w czasie ataku wirusów lub bakterii. W zdrowych tkankach substancje te występują w ilościach śladowych. Ostatnio sprawdzano, co w przypadku kamaleksyny odpowiada za szybkie tempo aktywacji szlaków metabolicznych prowadzących do jej syntezy.

W komórkach produkcja białek zależy m.in. od tego, co dzieje się z DNA – czy np. nie zostały dołączone jakieś grupy chemiczne (są to tzw. znaczniki epigenetyczne). I tak rejony kodujące białka niezbędne do funkcjonowania komórki zawierają odmienne znaczniki niż rejony z wyciszonymi genami (nic nie powstaje na ich podstawie). W przypadku genów kodujących informacje o białkach służących do produkcji kamaleksyny mamy do czynienia z sytuacją bardzo nietypową. Część genów posiada znaczniki aktywujące, a część – wyciszające. Te nietypowe fragmenty DNA nazwano kairostatem (z greckiego kairos to właściwy moment, a stat – urządzenie). Synteza fitoaleksyn jest kosztowna energetycznie, a zbyt duże ilości tych związków są dla samych roślin toksyczne, przez co nie mogą być produkowane na bieżąco i akumulowane. Dlatego istnienie precyzyjnego mechanizmu wyciszającego biosyntezę kamaleksyny do momentu pojawienia się patogenu jest tak istotne.

Badacze mają nadzieję, że odkrycia te pomogą opracować nowe strategie ochrony roślin przed zmianami klimatycznymi, a nawet posłużą syntezie innowacyjnych leków opartych na substancjach pochodzenia roślinnego. Okazuje się bowiem, że kamaleksyna wykazuje działanie toksyczne wobec komórek nowotworowych w przypadku raka prostaty.


Dziękujemy, że jesteś z nami. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Wiedza i Życie 12/2021 (1044) z dnia 01.12.2021; Sygnały; s. 5
Oryginalny tytuł tekstu: "Kairostat, czyli ukryta broń komórki"