Najstarszy las

Rośliny pojawiły się na stałym lądzie dopiero 420–440 mln lat temu w okresie geologicznym zwanym sylurem. Ziemia istniała już wtedy od ponad 4 mld lat. Te pierwsze rośliny były małe i delikatne, ale okazały się odporne na trudy lądowej egzystencji. Stopniowo kolonizowały kolejne tereny. Potrzebowały jednak kilkudziesięciu milionów lat, by urosnąć do znacznych rozmiarów i przeobrazić się w drzewa. Nie wiemy, kiedy na Ziemi wyrósł pierwszy prawdziwy las, ale najstarsze pozostałości tego zbiorowiska znaleziono w pobliżu miejscowości Cairo w amerykańskim stanie Nowy Jork. Liczą 385 mln lat. Odkrycie zostało opisane w grudniu ub.r. na łamach „Current Biology”. Ów dewoński las utworzyły jednak nie znane nam dziś rośliny nasienne, ale formy rozmnażające się za pośrednictwem zarodników. Należały one do wymarłego rodzaju Archaeopteris.

Archeopterysy osiągały 20 m wysokości, przypominały drzewa iglaste i są uważane za ich przodków, zarazem jednak miały wielkie pierzaste liście podobne do liści paproci. Rosły powszechnie na globie przez kilkadziesiąt milionów lat. W skałach pod Cairo w doskonałym stanie zachowały się ich korzenie. Dzięki nim archeopterysy mocno zakotwiczały się w glebie, z której pobierały wodę i składniki pokarmowe. Dlatego mogły osiągnąć tak duże rozmiary i szybko się rozprzestrzeniać.