Shutterstock
Środowisko

Osa da się (trochę) lubić

Osy są dla ekosystemów, gospodarki i zdrowia ludzi podobnie cenne jak pszczoły – wynika z opublikowanych w „Biological Reviews” badań naukowców z University College London i University of East Anglia.

Osy są jednymi z tych owadów, których wręcz nienawidzimy – mówi główna autorka badania prof. Seirian Sumner. – A pszczoły, które również mogą nas użądlić, są cenione za zapylanie upraw i wytwarzanie miodu. W poprzednim badaniu odkryliśmy, że stosunek do os wynika w dużej mierze z powszechnej niewiedzy na temat ich roli w ekosystemach i tego, jak mogą być korzystne dla ludzi.
Naukowczyni przyznała jednak, że te owady są niedostatecznie zbadane i dopiero od niedawna zaczynamy właściwie rozumieć ich wartość.

Jejzespół przeanalizował ponad 500 artykułów naukowych. I doszli do wniosku, że ok. 33 tys. żądłówek (Aculeate) może przynieść wiele korzyści. Dlaczego?

Są drapieżnikami. Polują na inne owady, a z tego powodu są cenne dla rolnictwa. Zmniejszają bowiem np. populacje stawonogów, takich jak mszyce i gąsienice, które niszczą uprawy. Prof. Sumner i jego współpracownicy stwierdzili, że znakomicie mogą się sprawdzić w Brazylii, chroniąc uprawy kukurydzy i trzciny cukrowej. Przy czym ich wprowadzanie do lokalnych ekosystemów nie wiąże się z żadnym poważnym zagrożeniem. Tego typu biokontrola jest warta w skali świato co najmniej 416 mld dol. rocznie.

Są zapylaczami. Naukowcy znaleźli dowody na to, że interesują się 960 gatunkami roślin, a 164 gatunki są całkowicie od nich zależne (do tej grupy należą m.in. niektóre gatunki storczyków). Naukowcy twierdzą, że osy mogą służyć jako „zapylacze zapasowe”, jeśli z jakichś powodów znikną owady pierwotnie pełniące tę rolę na danym terenie. Korzyści z takiego działania os szacuje się na ponad 250 mld dol. rocznie.

Są pomocne w leczeniu ludzi. Ich ślina i jad mają właściwości antybiotyczne, zatem można je wykorzystywać przy produkcji leków. Obiecujące są także badania nad zastosowaniem jadu osy żółtokwiatowej w leczeniu raka.

Mogą być cennym źródłem pożywienia. Już teraz w krajach tropikalnych wykorzystuje się w tym celu ich larwy.

Niestety, wiele gatunków os – podobnie jak innych owadów – jest zagrożonych z powodu takich czynników, jak zmiana klimatu i utrata siedlisk – mówi współautor badania Ryan Brock. – Istnieje pilna potrzeba zajęcia się ich ochroną.

A dr Alessandro Cini dodaje, że trzeba także pracować nad ich pozytywną reputacją, bo swoją pracowitością naprawdę na to zasługują. Na początek warto uważać w trakcie jedzenia i picia na świeżym powietrzu oraz starać się nie wchodzić im w drogę. Szansa na użądlenie jest wówczas minimalna.

____________________________________________

źródło: University College London