Archiwum
Środowisko

Kocury oddały aetozaura

Ryba dwudyszna, prehistoryczny żółw i nowy gatunek aetozaura – prehistorycznego gada przypominającego dzisiejsze krokodyle. Skamieniałości takich kręgowców sprzed około 210 mln lat odkryli w Kocurach naukowcy z Instytutu Biologii Ewolucyjnej i Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutu Paleobiologii PAN.

Kocury nie są przypadkowym miejscem na poszukiwania: właśnie stamtąd pochodzi pierwsza kość dinozaura mięsożernego, którą odkryto na terenie współczesnej Polski. Znalazł ją urodzony w Dobrodzieniu niemiecki paleontolog Georg Gürich. Została ona następnie wysłana do Hamburga, gdzie z kolei badał ją słynny niemiecki paleontolog Friedrich von Huene. W 1932 roku uznał ją za kość należącą do dinozaura mięsożernego i opisał pod nazwą Velocipes guerichi. Stanowisko popadło jednak w zapomnienie na niemal 100 lat.

– Tylko to pojedyncze znalezisko z przełomu wieków było świadectwem, że może tam być coś ciekawego – mówi Łukasz Czepiński z IBE UW.

Polscy naukowcy postanowili wrócić do Kocur w 2012 r. na próbę. – Okazało się, że na dosyć niedużej głębokości, pod ściółką leśną znajdują się skały, które mają ok. 210 mln lat. W tych skałach, dosyć trudnych do obróbki naukowej, udało nam się znaleźć kilkadziesiąt nowych skamieniałości – badacz.

Najważniejszym odkryciem był nowy gatunek aetozaura, nazwanego Kocurypelta silvestris, czyli leśny pancerz z Kocur. Aetozaury to gady blisko spokrewnione z dzisiejszymi krokodylami, czaszkami zakończonymi ryjkami i ciałami pokrytymi pancerzami właśnie. – Wyglądały jak skrzyżowanie krokodyla z pancernikiem i dzikiem. Miały ok. 3 metrów długości. Większość była wszystkożerna: jadły rośliny i kłącza oraz małe bezkręgowce – opisuje Łukasz Czepiński.

Badaczom udało się odnaleźć kość szczękową i fragmenty pancerza. – Nasz aetozaur miał bardzo mało zębów i to przesuniętych w przednią część czaszki – opisuje badacz. – Nie rozpoznajemy takiej cechy u innych aetozaurów. Na razie trudno nam powiedzieć, jakie ma to znaczenie ekologiczne, ale tak specyficzna budowa szczęki do czegoś musiała mu służyć.

Naukowcy znaleźli też fragmenty pancerza jednego z najstarszych żółwi na świecie. Przypominają one fragmenty, które znaleziono w innym miejscu na terenie Polski, w Porębie. Odnaleziono też płytę zębową ryby dwudysznej. To dużej wielkości prehistoryczne stworzenie, które miało charakterystyczne zęby służące prawdopodobnie do miażdżenia prawdopodobnie małży.

Rezultaty prac opisano na łamach czasopisma "Journal of Vertebrate Paleontology”.

____________________________________________

źródło: Nauka w Polsce

Journal of Vertebrate Paleontology/Instytut Paleobiologii PAN, Wydział Biologii UWŻIHJournal of Vertebrate Paleontology/Instytut Paleobiologii PAN, Wydział Biologii UW