Shutterstock
Zdrowie

Mikrobiom w kosmosie

Clovibactin, antybiotyk jak szeryf, który superbakterie zamyka w klatce
Zdrowie

Clovibactin, antybiotyk jak szeryf, który superbakterie zamyka w klatce

Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa klatka – klouvi. Może stać się skuteczną bronią w walce z superbakteriami odpornymi na działania wielu leków.

Czy podczas lotów międzyplanetarnych, do których przygotowuje się NASA, zdrowiu załogi mogą zagrozić superbakterie?

W 1970 r. podczas misji Apollo 13 pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa), mikroba rzadko atakującego zdrowych ludzi, spowodowała u Freda W. Haise’a szybko rozwijające się zakażenie dróg moczowych i nerek. Astronaucie groziła sepsa. W 2017 r. opublikowano z kolei wyniki badań nad Escherichia coli, prowadzonych na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), które nie napawają optymizmem. W stresogennych warunkach kosmosu bakteria ta namnażała się wielokrotnie szybciej niż jej ziemscy krewniacy. Dlatego NASA traktuje ten problem bardzo poważnie i już kilka lat temu uruchomiła szeroki program badań mikrobiomu – mikroorganizmów na stacji kosmicznej. Chodzi zarówno o mikroorganizmy, które przybywają tam podczas transportu załóg czy zaopatrzenia i bytują później w pomieszczeniach, jak i obecne w ciałach astronautów. Badania flory jelitowej Scotta Kelly’ego w czasie jego rocznego pobytu na ISS wykazały bowiem, że ta zachowuje się również nietypowo pod wpływem stresu kosmicznego.

Dlaczego tak się dzieje – wciąż nie za bardzo wiadomo. W styczniu ukazał się na łamach czasopisma „mSystems” raport o patogenach objętych badaniami na stacji. Naukowcy z Northwestern University stwierdzają, że żyjące tam bakterie mają inne geny niż ich ziemskie odpowiedniki. Aby przetrwać w stresującym środowisku, szybko ewoluują. Na przykład zimne i jałowe ściany pomieszczeń stacji nie sprzyjają ich rozwojowi. Aby przystosować się do życia na takiej powierzchni, mutują lub dochodzi do wyselekcjonowania bakterii z korzystnymi genami. Na szczęście nic nie wskazuje, żeby stały się groźniejsze dla zdrowia ludzi. Jak stwierdza więc prof. Erica Hartmann, odpowiedź na pytanie, czy stację kosmiczną opanują patogenne superbakterie, wydaje się przecząca.

Wiedza i Życie 4/2019 (1012) z dnia 01.04.2019; Sygnały; s. 10

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną